Dünya Ekonomik Forumu, 2023 Geleceğin Meslekleri Raporu’nu yayınladı. Raporun detayına https://www3.weforum.org adresinden erişebilirsiniz. Dünya Ekonomik Forum’un yayınlamış olduğu rapor oldukça kapsamlı. Aşağıda raporda öne çıkan konuların bir özetini bulacaksınız. Keyifli okumalar.

2023 – 2027 Yılları Arasında Talebin Artacağı Meslekler

Bu tablo Dr. Sertaç Doğanay ve ekibi tarafından hazırlanmıştır. Kendisine ve ekibine çok teşekkür ediyoruz. Yeni teknolojiler ve sürdürülebilirlik konularında benzer bilgiler için kendisini Linkedin den takip etdebilirsiniz.

Raporun Temel Bulguları

• Ekonomik, sağlık ve jeopolitik eğilimler 2023 yılında küresel işgücü piyasaları için farklı sonuçlar yaratmıştır.
• Teknolojinin benimsenmesi, önümüzdeki beş yıl içinde iş dönüşümünün temel itici gücü olmaya devam edecektir.
• En büyük istihdam yaratma ve bazı meslekleri yok etme etkileri çevresel, teknolojik ve ekonomik trendlerden kaynaklanmaktadır.
• Teknolojinin benimsenmesi kapsamında büyük veri, bulut bilişim ve yapay zeka, benimsenme olasılığı açısından yüksek öneme sahiptir.
• Çoğu teknolojinin istihdam üzerindeki etkisinin önümüzdeki beş yıl boyunca net pozitif olması beklenmektedir.
• İşverenler önümüzdeki beş yıl içinde işgücü piyasasında %23 oranında yapısal bir değişim beklemektedir.
• İnsan-makine sınırı değişti ve işletmeler otomasyonu daha önce öngörülenden daha yavaş bir hızda operasyonlarına dahil etti.
• Makro trendler ve teknolojinin benimsenmesinin birleşimi, belirli iş büyüme ve azalma alanlarını yönlendirecektir.
• Bugün büyüklüklerine göre en hızlı büyüyen meslekler teknoloji, dijitalleşme ve sürdürülebilirlik tarafından yönlendirilmektedir.
• Bugünkü büyüklüklerine göre en hızlı azalan meslekler teknoloji ve dijitalleşme tarafından yönlendirilmektedir.
• Eğitim, tarım, dijital ticaret ve ticarette büyük ölçekli iş büyümesi beklenmektedir.
• En büyük kayıpların idari görevler ile geleneksel güvenlik, fabrika ve ticaret alanlarında yaşanması beklenmektedir.
• Analitik düşünme ve yaratıcı düşünme 2023 yılında da çalışanlar için en önemli beceriler olmaya devam edecektir.
• İşverenler, önümüzdeki beş yıl içinde çalışanların becerilerinin %44’ünün kesintiye uğrayacağını tahmin ediyor.
• Her 10 çalışandan altısı 2027’den önce eğitime ihtiyaç duyacak, ancak bugün çalışanların yalnızca yarısının yeterli eğitim fırsatlarına erişimi olduğu görülüyor.
• Şirketlerin öneminin en hızlı arttığını bildirdiği beceriler, kurumsal beceri geliştirme stratejilerine her zaman yansımıyor.
• Katılımcılar mevcut işgücünü geliştirme konusunda kendilerine güvendiklerini ifade etmekle birlikte, önümüzdeki beş yıl içinde yetenek mevcudiyetine ilişkin görünüm konusunda daha az iyimserdirler.
• Ankete katılan şirketler, öğrenmeye ve iş başında eğitime yatırım yapmanın ve süreçleri otomatikleştirmenin, kuruluşlarının iş hedeflerini gerçekleştirmek için benimsenecek en yaygın işgücü stratejileri olduğunu bildirmektedir.
• Şirketlerin çoğunluğu DEI (Diversity, Equity, Inclusion – Çeşitlilik, Eşitlik ve Katılımcılık) programlarının bir parçası olarak kadınlara (%79), 25 yaş altı gençlere (%68) ve engellilere (%51) öncelik verecektir.
• İşletmelerin yüzde kırk beşi beceri eğitimi için finansmanı, yetenekleri istihdamla buluşturmak isteyen hükümetlerin kullanabileceği etkili bir müdahale olarak görmektedir.

Raporun giriş bölümünde 2023 yılında küresel işgücü piyasasının durumu incelenmektedir. Yazarlar, “geçtiğimiz üç yıl, artan sosyal ve çevresel baskılarla birlikte sağlık, ekonomik ve jeopolitik dalgalanmaların zorlu bir kombinasyonu tarafından şekillendirildi. Hızlanan bu dönüşümler, dünya işgücü piyasalarını yeniden yapılandırmış ve yapılandırmaya devam etmekte, yarının iş ve becerilerine olan talebi şekillendirmekte ve hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ekonomilerde, ülkeler içinde ve arasında farklı ekonomik yörüngeleri yönlendirmektedir.”

Son üç yılda yaşanan ekonomik ve jeopolitik krizler, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomiler arasındaki ve çalışanlar arasındaki eşitsizlikleri artırmıştır. Covid-19 salgınının ardından giderek artan sayıda ekonomi toparlanmış olsa da, düşük ve alt-orta gelirli ülkeler yüksek işsizlikle karşı karşıya kalmaya devam ederken, yüksek gelirli ülkeler genel olarak sıkı işgücü piyasaları yaşamaktadır.

OECD ülkelerinin yaklaşık yüzde 75’i pandemi öncesi seviyelerin altında işsizlik oranlarına sahiptir. OECD işsizlik oranı %4,9 ile 2001’den bu yana en düşük seviyesindedir. Bu durum, gelişmekte olan ülkelerin pandemiden daha yavaş çıkmasıyla tezat oluşturmaktadır. Gelişmiş ekonomiler sanayilerine mali destek sağlayabilirken, gelişmekte olan ekonomiler mali manevra alanlarının sınırlı olması nedeniyle daha az destek sağladı. Birçok ülkede, 2019-2021 yılları arasında işsizlikteki artış, temel eğitime sahip çalışanlar için ileri eğitime sahip çalışanlara göre iki kat daha fazla olmuştur.

Rapor, Covid’den etkilenen işgücünü desteklemek için 2020-2022 yılları arasında 223 ekonomide uygulanan 3.900 sosyal koruma önlemini ele alıyor. Bu tedbirlerin çoğu aşamalı olarak kaldırılmış olsa da rapor, tam zamanlı iş sözleşmeleriyle korunmayanlara yeterli sosyal koruma sağlanmasına acil ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Dünya genelinde yaklaşık iki milyar işçi kayıt dışı olarak istihdam edilmektedir. Bu durum, düşük gelirli ve gelişmekte olan ülkelerdeki işçilerin %70’i ile yüksek gelirli ülkelerdeki işçilerin %18’i arasında değişmektedir.

2020’de başlayan enflasyon en çok en kırılgan çalışanları etkilemiştir. Son 15 yılda ilk kez, işçilerin reel ücretleri 2022’nin ilk yarısında % .9 oranında azalmıştır. Enflasyona paralel olarak, düşük gelirli ve gelişmekte olan ülkelerde hane halkı harcamalarında enerji ve gıdanın ağırlığı göz önüne alındığında, en kırılgan kesimin satın alma gücü azalmıştır.

LinkedIn, raporun araştırmacılarına küresel olarak en hızlı büyüyen 100 işin bir listesini sağladı. Aşağıdaki grafikte, bu roller sınıflandırmalar halinde düzenlenmiştir. Bu kategorilerin hepsi yoğun BT bilgisi gerektirmese de, birçoğu çalışanların etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için BT’den yararlanma becerisi gerektiriyor.

Dünya Çapında En Hızlı Büyüyen 100 İş

Değişim ve Dönüşümü Tetikleyen Makro Trendler

Önümüzdeki beş yıl içinde işgücü piyasasındaki dönüşümün beklenen itici güçleri arasında teknolojinin benimsenmesi, makroekonomik ve jeopolitik görünüm, yeşil dönüşüm, demografik özellikler ve tüketici tercihleri yer almaktadır. Ankete katılan kuruluşların payına göre sıralanan belirli eğilimler aşağıdaki Şekil 2.1’de yer almaktadır.

İşleri Etkileyecek Makro Trendler

Aynı kuruluşlara, işler üzerinde en büyük etkiye sahip olması beklenen makro trendler konusunda anket uygulanmıştır. Bu öğeler aşağıdaki Şekil 2.2’de listelenmiştir.

Önümüzdeki̇ Beş Yıl İçerisinde Öne Çıkacak Teknoloji̇ler

Ankete katılan kuruluşlar ayrıca önümüzdeki beş yıl içinde hangi spesifik teknolojilerin kuruluşları tarafından benimsenmesinin en muhtemel olduğunu belirtmişlerdir. Bunlar aşağıdaki Şekil 2.4’te gösterilmektedir. Bu teknolojilerin listesi şaşırtıcı olmamakla birlikte, şaşırtıcı olan Şekil 2.4’teki listede yer alan her bir maddenin kuruluşların %50’sinden fazlası tarafından önümüzdeki beş yıl içinde benimseneceğinin belirtilmesidir. Bunlar çoğu durumda, özellikle de büyük kuruluşlarda kolayca benimsenen teknolojiler değildir. İkinci sırada yer alan teknolojinin %81 ile eğitim ve işgücü teknolojileri olması dikkat çekicidir.

Teknoloji̇ni̇n İsti̇hdam Üzeri̇nde beklenen etki̇si̇

Benimsenmesi beklenen teknolojilerin kapsamlı bir listesinde, ikisi hariç (her ikisi de robotik alanında) hepsinin önümüzdeki beş yıl içinde net istihdam yaratıcısı olması beklenmektedir. Aşağıdaki Şekil 2.5’te her bir teknolojinin listesi ve işler üzerindeki beklenen etkisi yer almaktadır.

En fazla İş Yaratılması Beklenen Alanlar

En fazla sayıda iş yaratılması beklenen alanlar aşağıdaki Şekil 3.4’te listelenmiştir. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bunların ilk dördü daha fazla deneyim (ve beceri) ve daha az eğitim gerektiren beceriyle ilgili işlerdir.

En Fazla İş Kaybının Beklendi̇ği̇ Alanlar

Doğal olarak, rapor en fazla iş kaybının beklendiği alanları listelemektedir. Aşağıdaki Şekil 3.5’te bu alanlar, kaybedilmesi öngörülen iş sayısına göre sıralanmıştır. Otomasyonun bu alanların neredeyse tamamını etkilemesi muhtemeldir.

En Çok Talep Görmesi Beklenen Beceriler

Önümüzdeki beş yıl içinde kuruluşlar tarafından en çok talep görmesi beklenen beceriler Şekil 4.3’te listelenmiş ve en yüksekten en düşüğe doğru sıralanmıştır. Bu becerilerden “Yaratıcı Düşünce”, “Analitik Düşünce”, “Merak ve Hayat Boyu Öğrenme”, “Dayanıklılık, Esneklik ve Çeviklik” ve “Motivasyon ve Öz Farkındalık” zaman ve yapılan iş bağımsız en önemli olmazsa olmaz becerilerdir. Bu listede yer alan tüm beceriler planlı ve doğru bir eğitimle edinilebilecek becerilerdir.

Kazanılması Gereken Yeni Beceriler

Kuruluşlar ayrıca önümüzdeki beş yıl içinde yeniden beceri kazandırma ve beceri geliştirme konusundaki önceliklerini de değerlendirmiştir. Şekil 4.5’te bu alanlar seçilme sıklığına göre sıralanmıştır. WEF 2020 anketine dahil edilen alanlar için sıralamadaki değişim de listelenmiştir. Dikkat çekici bir şekilde, en büyük değişim artışı Yapay Zeka ve Büyük Veri’dir ve bunu Çevre Yönetimi yakından takip etmektedir. En büyük düşüş ise Güvenilirlik ve detaylara gösterilen özen olmuştur.

Yapay Zeka ve Büyük Veri

Yapay Zeka ve Büyük Veri alanındaki becerilere öncelik vermeyi planlayan işletmelerin payı aşağıdaki Şekil 4.7’de gösterilmektedir. En yüksek benimseme oranına sahip endüstri sektörlerinde yeniden vasıflandırılmak istemeyen veya bunu yapamayan profesyonellerin yerinden edilmesi muhtemeldir.

Üniversitelerin Önemi

Üniversite diplomasının öneminin gelecekte azalacağını tahmin edenler için, aşağıdaki Şekil 5.5, üniversite diplomasının tamamlanmasının tüm kuruluşların %45’i tarafından çok önemli olarak değerlendirildiğini ve sadece iş deneyiminin değerlendirilmesi (%71) ve özel beceri değerlendirmelerinin (%47) gerisinde kaldığını göstermektedir.

Kuruluşlar ayrıca önümüzdeki beş yıl içinde yetenek mevcudiyetini artırmak için öncelik verilmesi gereken kamu politikalarını da belirlemiştir. Yeniden beceri kazandırma ve beceri geliştirme için finansmanın %45 ile ilk sırada yer alması şaşırtıcı değildir.

Biraz şaşırtıcı olan ise, çalışan ebeveynler için çocuk bakımı imkanının sadece %13,6 oranında değerlendirilmiş olmasıdır. Belki de bunun nedeni ankete katılan kuruluşların daha fazla çalışanın evden çalışmasını beklemesidir. Ne olursa olsun, bu şaşırtıcı.

Dünya Ekonomik Forumu’nun Future of Jobs 2023 raporu özellikle ülke ve sektör bazında bakıldığında, özümsenmesi gereken çok fazla bilgi ve veri var.

Rapor, Yapay Zeka ve Büyük Veri alanındaki işlerde öngörülen büyümeyi ve otomasyonla yer değiştirebilecek işlerdeki düşüşü doğruluyor.

Eğitim ve öğretimle ilgilenenler için, gelecekte talep edilecek becerilerin yanı sıra yeniden beceri kazandırılması veya yeni beceriler gerektiren rollere odaklanmak planlama açısından çok faydalı olacaktır.

Kaynak:

• https://www3.weforum.org
• https://wallyboston.com