Yılın Sözcüğü “Otantik”. Merriam-Webster’ın 2023 Yılın Kelimesi olarak seçtiği kelime “authentic” (otantik) oldu. Bu kelime, her zamankinden daha fazla düşündüğümüz, yazdığımız, özlemini çektiğimiz ve yargıladığımız bir terim olarak tanımlanıyor. 2023’te, özellikle yapay zeka, ünlü kültürü, kimlik ve sosyal medya hakkındaki hikayeler ve tartışmalar nedeniyle “otantik” kelimesine olan ilgi büyük ölçüde arttı. “Otantik”, sıklıkla ulusal veya kişisel kimlikle bağlantılıdır ve genellikle mutfak ve yemek gibi kelimelerle birlikte kullanılır, ancak aynı zamanda “kendi kişiliğine, ruhuna veya karakterine sadık kalmak” anlamına da gelir.
Merriam-Webster, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan ve özellikle sözlükler yayımlamakla tanınan bir yayıncılık şirketidir. 1828’de Noah Webster tarafından ilk olarak “An American Dictionary of the English Language” adı altında yayımlanan Webster’ın sözlüğü, Amerikan İngilizcesinin anlam, telaffuz ve yazımına dair otoritatif bir kaynak olarak kabul edilir. Merriam-Webster, sözlük ve diğer referans kitapları yayımlamanın yanı sıra, kelime oyunları ve eğitim materyalleri de sunar. Ayrıca, çevrimiçi bir platform üzerinden günlük kelime tanımları, dil bilgisi ipuçları ve dil üzerine yazılar sunmaktadır.
Listede yer alan diğer dikkat çeken kelimeler arasında “rizz”, internet argosundan türeyen ve romantik çekicilik veya cazibe anlamına gelen bir kelime. “deepfake”, gerçek olmayan bir görüntü veya kaydı gerçekmiş gibi gösteren teknoloji; ve “coronation” (taç giyme töreni) gibi kelimeler bulunuyor. “Rizz”, Eylül ayında sözlüğe eklendiğinde aramaların zirvesine ulaştı. “Deepfake” terimi, özellikle Elon Musk’ın avukatlarının, ünlü bir kişi olduğu için bazı açıklamalarının deepfake olabileceği gerekçesiyle hukuki ifade vermemesi gerektiğini savundukları Nisan ve Mayıs aylarında büyük ilgi gördü. “Coronation” kelimesi ise Mayıs ayında İngiltere Kralı III. Charles’ın taç giyme töreni nedeniyle ilgi çekti.
Yılın diğer önemli kelimeleri arasında “dystopian” (distopik), “EGOT”, “X”, “implode” (içe çökme), “doppelgänger” (ikiz) ve “covenant” (ahit) yer alıyor. “Dystopian”, yıl boyunca çeşitli gerçek dünya olayları ve kurgusal içeriklerle ilgili olarak sıkça arandı. “EGOT”, dört özel ödülü (Emmy, Grammy, Oscar ve Tony) kazanan eğlence sanatçıları için kullanılan bir terim. “X”, Elon Musk’ın Twitter’ı X olarak yeniden markalaştırmasıyla ilgi gördü. “Implode”, Haziran ayında Titanic enkazını ziyaret etmeye çalışan bir su altı aracının kaybolmasıyla ilgi çekti. “Doppelgänger” ise birkaç bağımsız olay nedeniyle arama artışları yaşadı. “Covenant”, çeşitli hikayelerle aramalarda artış gösteren bir kelime oldu.
Merriam-Webster tarafından geçmiş yıllar için yılın kelimeleri
2020: “pandemic” (pandemi) – Bir hastalığın birden fazla ülke veya kıta gibi geniş bir coğrafi alanda yayılması ve nüfusun önemli bir kısmını etkilemesi.
2021: “vaccine” (aşı) – Belirli bir enfeksiyon ajanına veya hastalığa karşı vücudun bağışıklık tepkisini uyarmak için uygulanan bir hazırlık.
2022: “gaslighting” (gaz lambasıyla aydınlatma)- Özellikle kendi çıkarı için birini fena halde yanıltma eylemi veya uygulamasıdır. 2022 yılında gaslighting için yapılan aramalarda %1740’lık bir artış görülmüş ve yıl boyunca yüksek bir ilgi ile karşılaşılmıştır.
Terimin kökeni oldukça renkli: 1938 tarihli bir oyunun ve bu oyundan uyarlanan bir filmin adından gelen terimin konusu, bir adamın karısını delirdiğine inandırmaya çalışmasını içeriyor. Adamın tavan arasındaki gizemli faaliyetleri evin gaz ışıklarının sönmesine neden olur, ancak adam karısına ışıkların sönmediği ve kendi algılarına güvenemeyeceği konusunda ısrar eder.
Gaslighting ilk kez 20. yüzyılın ortalarında kullanıldığında, filmdeki gibi bir tür aldatmaya atıfta bulunuyor. Bu kullanım şu şekilde tanımlanıyor: Genellikle uzun bir süre boyunca bir kişinin psikolojik olarak manipüle edilmesi, bu durumun kurbanın kendi düşüncelerinin, gerçeklik algısının veya anılarının geçerliliğini sorgulamasına neden olması ve genellikle kafa karışıklığına, özgüven ve özsaygı kaybına, duygusal veya zihinsel istikrarsızlıkta belirsizliğe ve faile bağımlılığa yol açması.
Kaynak: