• Kripto 2022 zaman çizelgesi. 2021’deki çıkış yılının ardından kripto, 2022’de çalkantılı bir dönem yaşadı. Blockchain teknolojisi 2022’de önemli ilerlemeler kaydetti ancak bu, bu yıl sektörü rahatsız eden çok sayıda iflas, çöküş ve piyasa dalgalanmasını dengeleyemedi.

Bahamalar merkezli kripto para borsası FTX.com ve kurucusu Sam Bankman-Fried’in yargılanmasının gölgeleri sürerken ve küresel olarak düzenleyici konulardaki incelemeyi güçlendirirken, kripto para birimi endüstrisi için makroekonomik görünüm yeni yıla girerken acımasız görünüyor.

Önündeki engellere rağmen, teknoloji burada kalacak gibi görünüyor. Piyasa oynaklığı uyarılarının ortasında, birçok hükümet ve düzenleyici, ister merkez bankası dijital para birimlerinde (CBDC’ler) ister karbon kredi piyasalarında kullanılmak üzere olsun, blok zinciri teknolojisine ilgi duyduklarının sinyalini verdi.

Şubat: ‘Crypto Bowl’

2021’den itibaren yükselişe geçen kripto sektörünün bu yıl için büyük planları vardı ve büyük firmalar reklamlara milyonlar harcadı.

ABD’de 14 Şubat’ta yaklaşık 200 milyon izleyicinin izlediği Super Bowl’da Coinbase, FTX, Crypto.com ve eToro gibi kripto firmaları reklamlara damgasını vurdu.

FTX’in Amerikan sitcom efsanesi Larry David’in yer aldığı reklamı, izleyicileri bir sonraki büyük şey olan kriptoyu “kaçırmamaya” çağırdı.

Mart ayı: Büyük kripto saldırısı, ABD Fed faiz oranlarını yükseltmeye başladı
ABD Merkez Bankası, 2018’den bu yana ilk faiz artışını yaparak gösterge federal fon oranını 25 baz puan artırarak %0,25 ila %0,50 aralığına yükseltti.

Popüler Axie Infinity blockchain oyun platformunu destekleyen Ronin ağı, Mart ayında şimdiye kadarki en büyük kripto para hack’lerinden birinin kurbanı oldu. Bilgisayar korsanları ağı ihlal ederek yaklaşık 625 milyon ABD doları değerinde Ethereum ve USDC stablecoin çaldı.

ABD’li yetkililer, Kuzey Kore devleti destekli bir hack kolektifi olan Lazarus Group’un hırsızlığa karıştığını söyledi. ABD’li yetkililerin ve kripto güvenlik firmalarının yardımıyla 30 milyon ABD dolarının üzerinde fon kurtarıldı. Bu, 2022’deki birkaç hacklemenin ilkinden biriydi.

Mayıs: Terra-LUNA çöktü

Terra ağı ve kurucusu Do Kwon yıla yüksek bir notla başladı. Terra’nın algoritmik stablecoin’i TerraUSD (UST) Nisan ayında neredeyse 18,7 milyar ABD doları gibi yüksek bir piyasa değerine sahipti. Tüm bunlar Mayıs ayında birkaç gün içinde dağıldı.

UST’nin ABD doları sabitlemesi 9 Mayıs’ta dalgalanmaya başladı ve 11 Mayıs’ta 0,479 ABD dolarına düştü. Fiyat, 19 Mayıs’ta 0,10 ABD Dolarının altına düşmeden önce bir gün sonra toparlandı.

Haziran: Terra-LUNA bulaşıcılığı başladı

12 Haziran’da ABD’li kripto para borç vereni Celsius, “aşırı piyasa koşullarına” yanıt olarak para çekme, takas ve transfer işlemlerini dondurdu ve daha sonra 150 çalışanını işten çıkardı ve yeniden yapılandırma girişiminde bulundu.

27 Haziran’da, bir başka kripto borç veren ABD merkezli Voyager, yaklaşık 665 milyon ABD Doları değerindeki bir krediyi ödeyemediği için hedge fonu Three Arrows Capital’e (3AC) temerrüt bildirimi yaptı.

Bir sonraki düşüş Singapur merkezli 3AC oldu. Firma 29 Haziran’da bir İngiliz Virgin Adaları mahkemesi tarafından tasfiye edildi. İki gün sonra, 3AC Bölüm 15 kapsamında iflas başvurusunda bulundu.

Temmuz: Terra-LUNA’dan daha fazla serpinti

NFT’ler dalgalanmaya başladı, ‘kripto kışı’ başladı. Voyager ve iştirakleri 5 Temmuz’da 11. Bölüm kapsamında iflas başvurusunda bulundu. Celsius 13 Temmuz’da 11. Bölüm kapsamında iflas başvurusunda bulundu.

FTX, 28 Temmuz’da iflas eden Voyager’ı satın almayı teklif etti ancak Voyager bir mahkeme dosyasında FTX’in teklifini “beyaz şövalye kurtarması gibi giyinmiş düşük bir teklif” olarak nitelendirdi.

Değiştirilebilir olmayan token (NFT) piyasası da kripto ile birlikte düşüş gösterdi. NFT veri toplayıcısı CryptoSlam’a göre, aylık NFT işlem hacimleri Ocak ayında 4,9 milyar ABD dolarının üzerindeyken Haziran ayında 1 milyar ABD dolarının altına düştü. Ekim ayında bu rakam yarım milyonun altına düştü.

Ancak yeni NFT koleksiyonlarına olan ilgi azalırken, Bored Ape Yacht Club, CryptoPunks ve Axie Infinity gibi büyük markalar kendilerini sektör liderleri olarak sağlamlaştırdı ve her biri bu yıl tüm zamanların satış hacminde 2 milyar ABD Dolarını aştı.

Yaz ortasına gelindiğinde, kripto varlıklarının fiyatlarındaki düşüşün sürmesiyle birlikte bir “kripto kışı” başladı.

Bitcoin, Kasım 2021’deki tüm zamanların en yüksek seviyesinden Temmuz ayına kadar yaklaşık %70 düştü. Birçok sözde alt coin Bitcoin’den daha keskin bir düşüş yaşadı ya da iflas etti. Ölü coinleri ve dijital varlıkları takip eden Coinopsy’ye göre, yayınlandığı tarih itibariyle, kendi token’larına sahip en az 2.400 kripto para birimi projesi başarısız oldu.

Kripto şirketleri, kripto kışı için toparlanmaya ve personel çıkarmaya başladı.

Yaz boyunca Coinbase, iş gücünün yaklaşık %18’i olan yaklaşık 1.100 çalışanını işten çıkardığını duyurdu. NFT pazarı OpenSea personelinin yaklaşık %20’sini işten çıkardı ve kripto borsası Blockchain.com iş gücünün dörtte birini kaybetti.

Crypto.com Haziran ayında 260 çalışanını işten çıkardığını duyurdu, ancak bu sayının sonraki aylarda arttığı bildirildi.

Eylül: Ethereum’un Birleşmesi

Tüm kıyamet ve kasvetin ortasında, kripto endüstrisi Eylül ayında ikinci en büyük kripto para birimi blok zinciri Ethereum’a yapılan bir güncelleme – The Merge – ile parlak bir noktaya sahipti.

Eylül ortasında son aşamasına gelen güncelleme, iş ispatı mutabakat mekanizmasından hisse ispatına geçerek ağı %99,99 daha enerji verimli hale getirdi.

Ekim: Kripto korsanları için bereketli bir ay

ABD merkezli bir blok zinciri analiz şirketi olan Chainalysis’e göre, Ekim ayı kripto korsanları için “en büyük yılın en büyük ayı” oldu ve merkezi olmayan finans sitelerinden 11 farklı saldırı yoluyla 718 milyon ABD dolarının üzerinde para çalındı.

Singapur merkezli güvenlik hizmetleri platformu Immunefi tarafından hazırlanan bir rapora göre, merkezi olmayan finans (DeFi) bilgisayar korsanları için sıcak bir hedefti ve Temmuz’dan Eylül’e kadar istismarlardan kaynaklanan toplam kayıpların neredeyse %99’unu oluşturuyordu.

Kasım: FTX’in çöküşü

FTX ve 30 yaşındaki kurucusu Sam Bankman-Fried birkaç gün içinde sektör liderliğinden iflasa sürüklendi.

Fiyasko, Binance CEO’su Changpeng Zhao’nun borsasının FTX’in yerel para birimi olan FTT token’ını satacağını açıklamasının ardından başladı.

Zhao’nun duyurusu, CoinDesk’in 2 Kasım’da Bankman-Fried’in kripto ticaret şirketi Alameda Research’ün bilançosunda aşırı miktarda FTT bulundurduğunu tespit eden raporunun ardından geldi.

Binance’in FTT’yi satma duyurusu token fiyatını fırlattı ve sektörde tedirginliğe neden oldu. FTX kullanıcıları borsadan fon çekmeye başladı ve kısa süre içinde bir likidite sıkışıklığına saplandı.

8 Kasım’da FTX para çekme işlemlerini dondurduğunu açıkladı. Binance’ten potansiyel bir satın alma anlaşmasının başarısız olmasının ardından Bankman-Fried, FTX ve iştiraklerinin iflasını ilan etti ve CEO’luk görevinden istifa etti.

FTX 11 Kasım’da 100’den fazla iştirakiyle birlikte iflas başvurusunda bulundu.

FTX’in çöküşü sektörde yankı buldu ve Bitcoin Kasım 2020’den bu yana ilk kez 16.000 ABD Dolarının altına düştü. Çöküş, Bankman-Fried’in geçtiğimiz yıl boyunca Terra-LUNA çöküşünden kaynaklanan sıkıntılı varlıklara teklif vererek ve kredi hatları sunarak büyük bir endüstri oyuncusu olarak konumunu nasıl güçlendirdiği ile daha da kötüleşti.

FTX’ten 250 milyon ABD doları kredi alan kripto kredi platformu BlockFi, 28 Kasım’da iflasını ilan etti.

Kripto borç veren Genesis de, Winklevoss kardeşlerin Gemini ve Güney Kore’nin GOPAX borsaları gibi kurumsal alacaklılarını vuran bir hareketle bazı kullanıcı para çekme işlemlerini durdurdu.

Chainalysis, FTX’in çöküşünün sektör genelinde 9 milyar ABD doları zarara neden olduğunu tahmin ediyor.

Bakalım 2023 kripto paralar için nasıl bir yıl olacak. 2022 de yaşananlar özellikle kripto şirketlerinin denetimsizliğini kurucuların kurumsallıktan uzak kafalarına göre şirketleri yönettiklerini su yüzüne çıkardığını düşünüyorum. Özellikle regülasyonların devreye girmesi ile 2023 yılında olmasa da 2025 yılına kadar kripto paraların tamamı olmasa da önemli bir kısmının olgunluk platosuna gireceğini düşünüyoruz.

Kaynak:

• https://forkast.news/a-series-of-events-cryptos-2022-timeline/