Kripto Paraların Sonu mu geldi? Önce Luna’nın çöküşü sonra FTX kripto para borsasının çöküşü ile kripto paralarda önemli değer kayıplarına sebep oldu. Son bir yılda Bitcoin’in ve diğer kripto paralarda %80-%90 a varan değer kayıpları insanların aklında ister istemez “Kripto Paraların Sonu” mu geliyor sorusunu oluşturdu. 14 Kasım 2022 tarhinde Chetan Bhagat‘ın kaleme aldığı Kripto Öldü‘mü başlıklı yazısından sizler için aslına uygun olarak tercüme ettik. Keyifli okumalar.

Kripto Paralar Öldü!

Kriptonun altın standardı olan orijinal kripto para birimi Bitcoin fiyatları geçen yıla göre %75 oranında düştü. Bitcoin, altından, ABD dolarından veya diğer herhangi bir itibari para biriminden veya değerli metalden daha fazla değer vadeden bir emtia olarak lanse edildi. Diğer kripto para birimlerinde durum daha da kötü. Birçoğu bir yılda %80-%90 oranında düştü ve bazıları tamamen yok oldu. Kriptodaki çoğu yatırımcı şu anda kayıplar üzerinde oturuyor. İnsanların kripto paralarını ticarete ve depolamaya geldiği büyük kripto borsalarından FTX de çöktü. Bunun nedeni, müşteri mevduatlarının şirketin kendi ihraç ettiği kripto para birimi olan FTT tokenini satın almak ve desteklemek için uygunsuz bir şekilde kullanılması da dahil olmak üzere büyük iddia edilen usulsüzlüklerdi.

Bahamalar’daki bir adada çalışan FTX’in 30 yaşındaki CEO’su Sam Bankman Fried, Twitter’dan özür diledi. FTX iflas başvurusunda bulundu ve FTX’in son finansman turunda sahip olduğu 32 milyar dolarlık değeri sildi. Sam, 17 milyar dolarlık servetinin çoğunu günler içinde kaybetti. FTX’in müşterileri, yatırımcıları ve çalışanlarının hepsinin şirkette paraları vardır ve muhtemelen hepsi gitmiştir. Celsius Network, Three Arrows ve Voyager gibi diğer kripto varlıkları da geçen yıl battı ve yatırımcıların milyarlarca dolar kaybetmesine neden oldu.

Kripto bitti! Bu zehirli saçmalık şimdi açığa çıkıyor. Ancak kriptoyu dünyanın en büyük dolandırıcılığı yapan şeyin detaylarını görmek oldukça ilginç. Bunlar, insan olarak ne kadar kolay kandırılabileceğimize dair tüm insanlık için çıkartılması gereken dersler.

Uyarılar ortadaydı;

• Dünyanın en büyük yatırımcılarından biri olan Warren Buffet, dünyadaki tüm Bitcoin’i 25 dolara satın almayacağını söylemişti.
• Nihayetinde, başka bir faydası olmadığı için ondan kurtulmak için onu başkasına satmak zorunda kalacağını belirtti.
• Gertrude Stein’in ünlü alıntısının dediği gibi, “Orada hiçbir şey yok”, özü olmayan bir şeyi ima ediyor.
• Bu, son kullanıcı kullanımı, çıkışı ve amacı olmayan kripto para birimleri için de geçerlidir.

Tüm bunlara rağmen Bitcon ve diğer kripto para birimleri nasıl yükseldiler. Bitcoin, yalnızca Mart 2017’den Mart 2021’e kadar %5.500’ün üzerinde büyüdü! Instagram, yat ve Lamborghini satın alan kripto milyonerlerle doluydu.

Kripto, normal itibari para birimlerine etik, daha saf, daha şeffaf ve ‘iyi’ bir alternatifti. Her Bitcoin işlemi blokzincir defterindedir; bu yüzden hepsi açık! Sınırlı sayıda Bitcoin var, hükümetlerin para basması gibi ayrım gözetmeksizin basılamazlar! Riskten korunma fonları, bankalar, brokerler, muhabirler, finans sektöründeki herkesin bir ‘kripto görüşü” oluştu ve ‘kripto stratejisi’ vardı. Bitcoin zamanın en önemli trendiydi.

Tüm bunların ortasında kripto için şüphecisi olmak zordu. Buffet “çok eski kafalı ve yaşlı” olarak nitelendirildi.

Kriptoya para akışı o kadar iyiydi ki birçok aracı firma kuruldu. Kendilerine kripto para değişim kurumu dediler. Birçoğu sadece spekülasyon kumarhaneleriydi. İnsanlar körü körüne paralarını bu kurumlara güvenerek verdiler, ancak hiçbiri belirli bir regülasyona tabii değildi. Hiçbir şey şeffaf değildi. Ancak sıradan insanlar, kredi aldı, evlerini sattı ve hayat birikimleri ile hayatlarının en büyük fırsatına yatırdılar. Ancak çoğu ağır kayıplara maruz kaldılar hatta bazıları tüm varlıklarını kayıp ettiler.

Kripto, ademi merkeziyetçilik yoluyla halka güç vaat eden, ancak nihayetinde seçkin birkaç kişinin elinde iktidara yol açan komünizm gibi oldu. Birkaç kült benzeri kripto yıldızı güç merkezi haline geldi. Opak ara varlıkları gösteriyi yönetti ve kült takipçilerini gezintiye çıkardı. Büyük ünlü marka elçileri işe alındı. Kripto takipçileri, dini takipçiler gibi, her şeye inanıyorlardı.

Piyasa çökse bile asla satmamak anlamına gelen HODL veya sevgili hayata tutunma gibi terimler popüler hale geldi: Elbette en büyük inanan genellikle en büyük kayıplarla geride bırakılacak olanlardı. Ve tüm bunlar yasal olarak düzenlenmediği için başvuru yapılmadı. Gördüğünüz sorun hükümetti. Bununla birlikte, bir şey yönetmelik ve hükümetten bağımsız olduğunda, en gölgeli karakterleri ve en etik olmayan davranışları da çeker. Ve tam olarak olan buydu.

Ardından yaklaşan çöküşü izledi. Balonlar sonunda patlar, sadece ne zaman ve hangi iğnenin deleceğini bilmiyoruz. Bu kez, yüksek enflasyon, yüksek faiz oranları ve genel olarak risk iştahının azaldığı bir ortamda FTX’in çöküşü oldu. Şimdi, kripto için birkaç yeni alıcı olacak.

Zar Zor kazanılan paranızı Bahamalar’da 30 yaşındaki herhangi bir kanuna ve düzenlemeye tabi olmayan bir dangalağın eline vermek ister misiniz?

Kripto asla geri dönmeyecek. Bitti. Lütfen paranızı boşa harcamayın. Bu bir yatırım değildir. Ondan uzak durun. Zaten para kaybettiyseniz, üzgünüz.

Umarım ders çıkarılmıştır.

Para yatırmak isteyen herkes için geçerli olan dersler: Yatırım yapmak sıkıcıdır. Gerçek getiriler çok zaman alır. Bu gerçekleri hatırla:

• Çabuk para kazanmak diye bir şey yok.
• Bu sefer farklı değil.
• Para söz konusu olduğunda ‘eski moda düşünce’ diye bir şey yoktur.
• Genç ve havalı olmak onu iyi bir yatırım yapmaz.
• Değer, gerçek varlıklar, nakit üretimi ve son kullanıcı kullanımı, hepsi önemlidir.
• Düzenleme ve hükümet desteği önemlidir.

Çok çalışarak, yenilikçi olarak, müşteri ihtiyaçlarını çözerek, kazanarak, tasarruf ederek ve gerçek varlıklara ve şirketlere yatırım yaparak uzun yoldan para kazanın.

İşe yarayan tek yol bu ve uzun vadede işe yarayacak tek yol bu.

Bitcoin’lerden uzak durun ve kendinize bazı Sağduyulu paraları alın!

Evet bu yazı tamamen Chetan Bhagat’ın görüşlerini yansıtıyor. Diğer taraftan farklı görüşler mevcut.

Kripto Paralar Finansın Geleceği Olabilir mi?

Amerika’da Grayscale tarafından The Harris Poll ile ortaklaşa yürütülen anketin sonuçlarına göre;

• Amerikalıların çoğunluğunun kripto para biriminin finansın geleceği olduğuna inandığını gösteriyor.
• Hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler, kripto para biriminin daha güçlü düzenlemelere ihtiyacı olduğuna inanıyor.
• Gençlere ve azınlıklara güçlü bir şekilde hitap eden kripto para birimi, daha adil bir ekonomi yaratma potansiyeline sahiptir.

Anket, Demokratların %59’u ve Cumhuriyetçilerin %51’i dahil olmak üzere Amerikalıların yarısından fazlasının (%53) “kripto para birimlerinin finansın geleceği olduğu” konusunda hemfikir olduğunu ortaya koydu.

Hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler, kripto para biriminin önemi artan bir konu olduğuna inanmakla kalmıyor, aynı zamanda uygun düzenleme ihtiyacı konusunda da hemfikir. Beş Amerikalıdan yaklaşık dördü (%79), Demokratların (%87) ve Cumhuriyetçilerin (%76) desteğiyle, kripto para birimlerinin daha net düzenlenmesi gerektiğini düşünüyor.

Son olarak ve belki de en önemlisi, seçmenler kripto para birimini daha adil bir finansal sisteme giden bir yol olarak görüyor.  Anket, yetişkinlerin yarısından fazlasının (%56) bankalara/finansal aracılara (örneğin kripto para birimleri) daha az dayanan finans alanındaki yeniliklerin (daha fazla insanın küresel mali sisteme erişmesine izin vererek) daha adil bir ekonomi yaratacağını söylediğini ortaya koydu.

Aşağıda, ara seçimlerden sonra seçmenleri yasama öncelikleri konusunda eğitmeye devam ederken politika yapıcıların bilmesi gereken dört temel çıkarım bulunmaktadır.

1. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki siyasi bölünmeye rağmen, Cumhuriyetçilerin ve Demokratların çoğunluğu kripto para birimlerinin finansın geleceğini temsil ettiği konusunda hemfikir.
   • Amerika Birleşik Devletleri ve ötesinde kutuplaşma içinde büyüyen bir siyasi ortamda, bir varlık sınıfı olarak kripto para biriminin artan önemi, hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin etrafında toplandığı bir konudur. Anket, Demokratların %59’u ve Cumhuriyetçilerin %51’i dahil olmak üzere Amerikalıların yarısından fazlasının (%53) kripto para birimlerini finansın geleceği olarak gördüğünü ortaya koydu. Ayrıca, kayıtlı beş seçmenden yaklaşık biri (%22) kripto para birimine sahip ve sahiplik seviyeleri Demokratlar (%27) ve Cumhuriyetçiler (%22) arasında benzer.
2. Kongre’de üzerinde çalışılan iki partili yasa tasarıları için ivme artarken, Amerikalılar ezici bir çoğunlukla ABD hükümetinin kripto için net kurallar koymasını istediklerini söylüyorlar.
   • Anket, beş Amerikalıdan yaklaşık dördünün (%79), Demokratların (%87) ve Cumhuriyetçilerin (%76) desteğiyle kripto para birimlerinin daha net düzenlenmesi gerektiğini düşündüğünü ortaya koydu. Ayrıca, Demokratların %83’ü ve Cumhuriyetçilerin %75’i dahil olmak üzere Amerikalıların dörtte üçü (%77), federal hükümetin kripto para ticareti için net kurallar oluşturmasını istiyor. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler, kripto para biriminin kapsayıcı önemi konusunda hemfikir görünmekle kalmıyor, aynı zamanda kripto para biriminin Amerikalı yatırımcılar için güvenli bir yatırım seçeneği olmaya devam etmesini sağlamak için düzenleme ihtiyacı konusunda da hemfikir.
3. Kripto, azınlıklar ve gençler arasında güçlü bir çekiciliğe sahiptir. Amerikalılar ayrıca kripto para birimini daha adil bir ekonomi yaratma aracı olarak görüyorlar.
   • Ankete katılanlar arasında, Siyah Amerikalılar (%31) ve Hispanik Amerikalılar (%38) beyaz Amerikalılardan (%16) daha fazla kripto sahibi ve 18-34 yaş arası kayıtlı seçmenlerin yaklaşık üçte biri (%37) kripto sahibi. Daha da önemlisi, yetişkinlerin yarısından fazlası (%56), bankalara/finansal aracılara (örneğin kripto para birimleri) daha az dayanan finans alanındaki yeniliklerin daha adil bir ekonomi yaratacağını söylüyor. Bu anket, birçok kişinin kripto para birimini Amerika Birleşik Devletleri’nde daha adil bir finansal sisteme giden yol olarak gördüğünü ortaya koydu; bu, politika yapıcıların yasama gündemlerinde kripto para düzenlemesine öncelik vermeyi düşünürken farkında olmaları gereken bir şey.
4. Amerikalılar, kriptoyu çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyünün bir parçası olarak görüyor. Genç Amerikalıların giderek artan bir kısmı gelecekte bu yatırıma erişebilmek istiyor.
   • Anket ayrıca kripto sahipliğinin daha genç Amerikalılar tarafından yönetildiğini de ortaya çıkardı. Kripto, 18-34 yaş arası Amerikalılar arasında en popüler yatırım aracıdır ve bireysel şirket hisselerini, yatırım fonlarını, tahvilleri ve daha fazlasını geride bırakır. Ayrıca, 18-34 yaşları arasındaki beş Amerikalıdan biri (%20) emeklilik hesaplarında kripto sahibi olmak istiyor. Kripto sahibi genç Amerikalılar yaşlanmaya ve politik olarak daha meşgul olmaya başladıkça, kripto para birimini çevreleyen sorunların oylama kabinlerinde önemli ölçüde artması muhtemeldir.

Nihayetinde, bu sonuçlar, Washington’da kripto para birimi kurallarını ve düzenlemelerini açıklığa kavuşturmak ve güçlendirmek için daha fazla eylem için açık, geniş bir iki taraflı destek olduğunu ortaya koyuyor ve bu, iki partinin başarılı olması için nadir bir fırsat sunuyor. ABD her zaman küresel finansal sistemde lider olmuştur ve kripto para birimlerine yavaş tepki vermesi bu konumu tehdit etmiştir.

Bu anket Amerikalılara odaklanmış olsa da, burada dünyanın dört bir yanındaki politika yapıcıların dikkat etmesi gereken daha geniş çıkarımlar var:

• Kripto var olmaya devam edecek ve gelecek nesiller için giderek daha fazla akılda kalan bir konu olacak.
• Bu anketten çıkarılacak sonuçlar, dünyanın her yerindeki kanun yapıcılara bir eylem çağrısıdır.
• Hükümetlerin, kripto endüstrisinin büyümesini desteklemenin yollarını belirlemek için hızlı hareket etmesi gerekiyor.

Kripto paralardan çok blok zincir teknolojilerinin finansın geleceğinde önemli bir unsur olacağını göz önünde tutmak gerekiyor. Aracısız finans kulağa çok hoş gelse de bir düzenleyici otoritenin olması kaçınılmaz. Bu otorite olmadan ve belirli kurallar oluşturulmadan son yaşanan krizlere benzer krizleri daha çok görürürüz.

Kaynaklar:

• World Economic Forum
• India Times